تاثیر بلاک چین بر صنایع متفاوت و تحول فرایند کاری کسب و کار‌ها در سال‌های گذشته غیر قابل انکار است. اثری که به وضوح در بحث شفافیت، اطمینان‌پذیری و بهینگی فرایند‌ها قابل مشاهده است.
بلاک چین تکنولوژی پیشرفته‌ای است که باعث می‌شود کریپتوکارنسی‌ها وجود داشته باشند. اگر به دنبال یک تعریف خیلی ساده از بلاکچین باشیم می‌توانیم ان را به عنوان یک دفترحساب دیجیتالی بدانیم که تمامی تراکنش‌هایی که در بین کامپیتورهای متعدد به صورت توزیع شده در حال انجام هستند در این دفتر به صورت همیشگی ذخیره می‌شود و هر کسی که بر روی شبکه اشتراکی این تراکنش باشد می‌تواند ان را بر روی دفتر حساب مشاهده کند.
کسب و کار‌هایی که با خریدار و فروشنده در سروکارند و تمامی کسب و کارهای درگیر در صنعت تجارت یا E-Commerce همواره در تکاپوی ایجاد روابطی پایدار با ذی‌نفعان، شرکای تجاری و کاربران نهایی هستند. شفافیت بین طرفین یکی از مهم ترین چالش‌های این صنعت است.
به طور کلی بحث خرید و فروش بر پایه یک اصل مهم می‌چرخد. فروشنده اعتماد خریدار را جلب می‌کند و خریدار پول خود را در ازای دریافت کالا به خریدار می دهد. پس اگر کاربران همواره سردرگم به دنبال فروشندگانی قابل اعتماد باشند و اگر نتوانند به حد کافی به کسب و کاری اعتماد کنند، معامله‌ای در این صنعت شکل نخواهد گرفت.
بر اساس آمار‌های استاتیستا فروش جهانی خرده‌فروشی در صنعت تجارت الکترونیک در سال ۲۰۲۱ حوالی ۴.۹ هزار میلیارد دلار بود. این عدد تا ۴ سال آینده ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت.
پس در صنعتی که چنین رشدی دارد چه نوآوری می تواند منجر به بهینگی فرایند‌ها شود؟ طبیعتا این نوآوری در استفاده از تکنولوژی‌های جدید است.
تکنولوژی‌های جدید این امکان را دارند تا انحصار‌های بازار را بشکنند، مونوپولی‌های مشهود صنایع را از بین ببرند و کسب و کار‌هایی ناشناخته را در میان دریایی از رقبای قدر مطرح کنند. در حال حاضر این تکنولوژی بلاکچین است.
در این مقاله به تحولی که بلاکچین می تواند در صنعت فروش آنلاین ایجاد کند می پردازیم:
چطور می‌توان بلاک چین را در تجارت الکترونیک به کار گرفت؟
بلاک چین یک دفتر حساب توزیع یافته است که در آن داده یا همان بلاک‌‌ها به یکدیگر زنجیروار متصل شده اند. به دلیل این که این داده در دسترس و قابل مدیریت توسط طرفین متعددی است، عدم تطابق‌ها و اختلال‌ها به سادگی شناسایی می‌شوند. به همین دلیل قابلیت اطمینان بالایی دارد.
بر اساس آمار‌های گارتنر، بلاکچین که بیشتر ان را در پیوند با کریپتوکارنسی می‌شناسند تا سال ۲۰۲۶ ارزش افزوده‌ای بیش از ۳۶۰ میلیارد دلار برای شرکت ها خواهد داشت.
تکنولوژی بلاکچین امنیت و سرعت تراکنشات را افزایش می‌دهد. با استفاده از این تکنولوژی دارایی‌های دیجیتال قابلت به اشتراک گزاری راحت‌تری دارند و تمامی فعالیت‌هایی مانند پرداخت‌های آنلاین، جستجوی کالا، خرید‌ها و پشتیبانی کاربران را می‌توان با استفاده از این تکنولوژی انجام داد. در مقیاسی بزرگ‌تر این تکنولوژی در موارد زیر می‌تواند نقشی موثر ایفا کند.
۱- مدیریت زنجیره تامین
۲- مدیریت موجودی
۳- استراتژی‌های بازاریابی و حفاظت از داده
۴- بهبود تجربه مشتری
۵- شناسایی نظرات غیر واقعی و نادرست در مورد کالا‌ها
مزایای اصلی بلاکچین در eCommerce
تجارت الکترونیک یکی از مهم‌ترین صنایعی است که می‌تواند از کاربرد‌های متعدد بلاکچین در مسیر بهبود فرایند‌هایش استفاده کند. چرا که نه‌تنها استفاده از این تکنوولوژی راحت است بلکه راهکار‌هایی ساده تر جهت تامین امنیت سایبری و مالی، مدیریت موجودی‌ها و اتوماسیون پرداخت‌ها را ارائه می‌دهد.
۱- مقرون به صرفه
۲- افزایش امنیت
۳- تراکنشات سریع‌تر
۴- فرایند‌های بهبود یافته کسب و کار
۵- دسترسی به مصرف‌کنندگان جهانی
۶- جوائز متعدد برای بهبود تجربه تعاملی کاربر
بلاک چین چطور می تواند صنعت eCommerce را متحول کند؟
سایت‌های e-commerce و تکنولوژی‌های بلاکچین می توانند یک شبکه اقتصادی سودمند برای مشتریان و فروشگاه‌های انلاین ایجاد کنند. این تکنولوژی می تواند برای بهبود و ارتقای تجربه مصرف‌کننده به کار گرفته شود. بخشی از کاربرد‌هایی که بلاکچین برای کسب و کار های حوزه فروش آنلاین ایجاد می‌کند در ادامه نوشته شده اند:
قرارداد‌های هوشمند
قراردادهوشمند یک برنامه کامپیوتری است که بر اساس قواعد از پیش برنامه نویسی شده قابلیت اتوماسیون کردن فرایند‌ها را دارد.
طبیعتا کسب و کارهای فروش آنلاین میتوانند با استفاده از قرارداد هوشمند هزینه‌های کسب و کار را کاهش دهند و از سوی دیگر موارد پیچیده‌ای مانند مدیریت موجودی را به سادگی مدیریت کنند. این مورد به خصوص در مارکت‌پلیس‌های فروشگاهی چندسویه کاربرد خوبی می تواند داشته باشد.
در مقاله قرارداد هوشمند چیست؟ بیشتر می‌توانید با این مبحث اشنا شوید
مدیریت زنجیره تامین
زنجیره تامین در صنایع فروشگاهی اهمیت بسیار بالایی دارد. با استفاده از این زنجیره تامین صاحبین فروشگاه میتوانند همیشه از میزان موجودی، تامین مواد و کالا‌ها و همچنین ارسال‌هایشان اطمینان کسب و کنند.
در مورد کاربرد NFT در زنجیره تامین در مقاله دیگری نوشته‌ایم که می‌توانید آن را این‌جا مطالعه کنید
بازخورد‌های واقعی کالا
صاحبین کسب و کار‌ها میتوانند با استفاده از تکنولوژی بلاکچین نظرات و بازخورد‌هایی که توسط کاربران ثبت شده اند را راستی ازمایی کنند. نظرات وProduct Review های واقعی برای حفظ اعتبار و شهرت یک شرکت تجارت الکترونیک بسیار مهم است. به همین دلیل می‌توان با استفاده از بلاک چین نظرات، رتبه دهی‌ها و بازخورد‌های واقعی از کاربران دریافت کرد که توسط سایر کاربران فعال بر رووی شبکه تایید و راستی آزمایی می‌شوند.
برنامه‌های وفاداری و پیشنهادات شخصی سازی شده
فروشنده‌های آنلاین میتوانند به سادگی به کاربرانشان امتیازهای هوشمند ارائه بدهند و گیمیفیکشن جذابی بین تعداد خرید‌ها و امتیازهایی که هوشمند فعال می‌شوند ایجاد کنند. این تعامل با به بکارگیری بلاکچین در فعالیت‌های کسب و کار ممکن می‌شود. بسیاری از فروشنده‌های انلاین تایید کرده اند که امتیازهای می توانند در میان تعداد بسیاری از سایت‌های آنلاین مورد استفاده قرار گرفته و سودمندی مناسبی برای کسب و کار داشته باشد.
به دلیل تکنولوژی بلاکچین کاربران همچنین میتوانند از پیشنهادات سفارشی‌سازی شده‌ای بهره ببرند که به صورت تخفیف و یا جایزه‌های متفاوت به آن‌ها ارايه می‌شود. به این وسیله کسب و کارهای انلاین نیز میتوانند پایگاه کاربری خود را گسترش داده و علاقه‌مندی به کالاهایشان را توسط این برنامه‌های وفاداری بیشتر کنند.
مدیریت موجودی
مدیریت موجودی یکی از حیطه‌هایی است که می تواند بهره زیادی از تکنولوژی بلاکچین ببرد. برای مثال کسب و کار‌ها میتوانند تعادل میان کاهش موجودی و ثبت سفارش برای تامین مجدد موجودی را به صورت هوشمند در سیستم خود ایجاد کنند. به این صورت هیچ‌گاه بیزینس با کمبود موجودی مواجه نمی‌شود و از سوی دیگر هیچ‌گاه موجودی مازاد در انبارهایش موجب افزایش هزینه نیز نمی‌شود.
مدیریت گارانتی ها
معضل گم شدن رسیدهای کاغذی، تایید نشدن کد‌های گارانتی و درگیری‌های بی انتهای پیگیری اصل بودن ضمانت نامه هم برای مشتری و هم برای کسب و کار پر دردسر هستند. از سوی دیگر به کمک بلاکچین فروشنده‌ها به سادگی میتوانند مستندات ضمانت‌نامه و گارانتی را ذخیره کنند. تولید‌کننده‌ها، تاجران و مشتریان نیز همگی به این داده دسترسی خواهند داشت که سبب می‌شود اطلاعات گارانتی علاوه بر دسترس پذیری، قابل تایید نیز باشند.
چند نمونه مشهور جهانی از برند‌های حوزه eCommerce
این برند‌های نام‌آشنا برخی سال‌هاست که استفاده از تکنولوژی بلاکچین را در فرایند‌های کسب و کار خود یکپارچه کرده اند
۱- کرفور Carrefour
کرفور که هایپر استار ایرانی نیز بر پایه آن بنا شده است، مدت‌هاست که از تکنولوژی بلاکچین برای ردیابی تولیدات گوشت، شیر و میوه از مزرعه تا مغازه استفاده می‌کند. در واقع برای این فرایند کرفور از یک کد QR استفاده می‌کند که در هر گوشی همراهی قابل اسکن است و اطلاعات کاملی از محل کشت، نحوه زراعت و چگونگی استفاده از سموم برای دفع آفات و بسیاری اطلاعات دیگر در مورد کالا را ارائه می دهد.
۲- نستله Nestle
از سال ۲۰۱۷، نستله استفاده از بلاک چین را شروع کرد و در سال ۲۰۲۰ این چرخه فعالیت را به یکی از برند‌های سویسی تحت نام خود به نام Zoegas را نیز گسترش داد. همچنین با همکاری با Rainforest Alliance، امکان ردیابی دانه‌های قهوه و تولید نهایی آن‌ها در کارخانه را نیز ممکن کرد.
۳- والمارت Walmart
والمارت از پلتفرم Hyperledger شرکت IBM به نام Hyperledger Fabric Platform برای ردیابی زنجیره تامین خود استفاده می‌کند. از سوی دیگر این برند شریک تجاری IBM FOOD Trust نیز می‌باشد و به این وسیله سلامت غذا‌ها و امکان ردیابی محل تولید آن‌ها توسط مشتری را نیز ممکن می‌کنند.
۴- گروه LVMH
این نام را در ارتباط با برند‌هایی مانند لویی ویتون، دیور و مارک جکوبز می‌شناسید. این سوپر برند که صاحب بسیاری از برند‌های معروف لاکچری حوزه مد است، با کمک مایکروسافت پلتفرمی به نام AURA را توسعه داد.
این پلتفرم امکان ردیابی کالا‌ها با استفاده از سرویس‌هایی که بر پایه اتریوم هستند ممکن می کند. با استفاده از این پلتفرم، کاربران میتوانند در مورد اصل و مبدا یک کالا بدانند و از سویی دیگر مانند یک شناسنامه اصالت برای کالا نیز عمل می کند.
بسیاری نام‌های دیگر مانند Ikea، Amazon و Alibaba نیز در این لیست قرار دارند.
در نهایت
شکی نیست که بلاکچین در حال پیدا کردن جایگاه خود در e-commerce است. کسب و کار هایی که نمی‌توانند ارزش افزوده به مشتریانشان ارايه دهند با ریسک‌های متقاوتی مواجه خواهند شد. و چه ارزشی افزوده‌تر از ارائه خدمات با کمک تکنولوژی‌های نوین و بهبود خدمات نسبت به سایرین در بازار.
برای جلو افتادن در رقابتی که به زودی بسیار همه‌گیرتر خواهد شد، کسب و کار شما باید گزینه‌های محتمل برای یکپارچه کردن فرایند‌ها با تکنولوژی بلاکچین را مطالعه کند. و پیش از ورود به این عرصه جدید، قطعا اتوماسیون فرایند‌ها به صورت هوشمند، آنلاین شدن اصولی و طراحی سایت و اپلیکیشن موبایل استاندارد در اولویت بسیار بالایی قرار دارد.
