طراحی مارکت‌‌پلیس خرید و فروش NFT مانند OpenSea

چگونه سامانه‌ای مشابه Open Sea برای خرید و فروش NFT داشته باشیم؟

توکن های NFT اثار دیجیتالی هنری مانند تصاویر گرافیک، عکس، موسیقی و ابزار بازی ویدیویی هستند که ارزش‌ آن‌ها با اتریوم و یا بیت‌کوین بیان می‌شود. توسعه مارکت پلیسNFT این روزا تبدیل به یکی از داغ ترین ترند‌ها بین کارآفرینان شده است.

کارکرد یک مارکت‌پلیس NFT چگونه است؟

توکن غیر قابل معاوضه‌ی آثار هنرمندان مطرح یا آماتور برای خرید بر روی مارکت‌پلیس NFT قرار می‌گیرد. از میان نمونه‌های متعدد مارکت پلیس خرید و فروش Open Sea ، NFT اولین و مشهور ترین است. فعالیت این مارکت پلیس در سال ۲۰۱۷ با سرمایه اولیه ۲ میلیون دلار شروع شد و در سال ۲۰۲۱ جذب سرمایه‌ای دیگر به مبلغ ۲۳میلیون دلار برای توسعه خدمات انجام شد.

فروشنده‌ها بعد از باز کردن حساب و آپلود کالکشن‌هایشان می‌توانند فروش انجام دهند. در Open Sea دو طرف خرید و فروش می‌توانند بدون نیاز به یک واسط مرکزی تبادل خود را انجام دهند. در نهایت قرارداد هوشمند انحصاری برای NFT که انتقال مالکیت‌ آن را ثبت کرده است بر روی بلاک چین اتریوم که خود نیز شبکه‌ای Peer-to-Peer است ذخیره می‌شود.

برای هر فروش انجام شده روی سیستم OpenSea، فروشنده کارمزد ۲.۵ درصدی به سیستم پرداخت می‌کند.
در این پست در رابطه با مارکت پلیس Opensea و چگونگی فعالیت آن توضیح داده ایم. مقاله فعلی قصد بررسی فیچر‌های چنین پلتفرمی و تکنولوژی‌های مورد نیاز برای توسعه آن را دارد.

گام اول طراحی

طراحی UI و UX یک مارکت پلیس فروش NFT چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

طبیعتا UI و UX در توسعه هر پلتفرمی مهم و توجه به اصول طراحی و ترند‌های روز در آن اهمیت بالایی دارد. پلتفرم‌هایی مانند OpenSea که مارکت‌پلیسی برای فروش NFT هستند، از یک سو، یک گالری گسترده برای نمایش آثار هنری هستند و از سوی دیگر محلی برای تبادل و معامله. به همین دلیل رویکرد طراحی برای این پلتفرم‌ها باید دو مورد را در نظر داشته باشد، یک گالری چطور می‌تواند مسیر مناسبی برای سفر کاربر را در نظر بگیرد و چگونه می‌توان امر خرید و فروش را برای کاربر و فروشنده موثرتر پیاده سازی کرد.

در پلتفرم‌هایی که حراج یا Auction را جزو فیچر‌های خود دارند، توجه به سادگی استفاده، شفافیت و سرعت عملی که کاربر برای پیشنهاد گذاشتن دارد همانقدر مهم است که در پلتفرم‌های Trading یا صرافی‌ها در نظر گرفته می‌گرفته می‌شد.
از سوی دیگر برای اضافه کردن آثار هنرمندان یا فروشنده‌ها علاوه بر فیچر‌هایی که برای اضافه کردن یک آیتم به فروشگاهشان نیاز دارند، توجه به امکاناتی مضاعف مانند کالکشن کردن آثار، امکان اضافه کردن توضیحات، آیتم‌های توصیفی و کتگوری‌بندی مهم هستند.

طراحی رابط کاربری UI اثر اولیه‌ را بر روی کاربران (چه خریدار، چه فروشنده) ایجاد می‌کند که برای بقای چنین پلتفرمی با توجه به رقبای بازار بسیار مهم است.

گام دوم انتخاب تکنولوژی و معماری مارکت‌پلیس خرید و فروش NFT

برای داشتن مارکت پلیس مختص به NFT باید بر روی فریمورک‌های حوزه بلاک‌چین فعالیت کرد. در این بین چندین فریم‌ورک هستند که بر اساس نیازمندی ها و ویژگی‌های مورد نیاز برای مارکت پلیس می توان از آن‌ها استفاده کرد.
۱- اتریوم
۲- Flow
۳- Tezos
۴- Cardano

در ادامه یک سبد تکنولوژی‌ احتمالی برای ساخت پلتفرمی مشابه مانند OpenSea را مشاهده می‌کنید:
Platform: Amazon Web Services (AWS), Blockchain
Programming languages: Python, Solidity, TypeScript, JavaScript
Libraries, tools, and frameworks: React, Redux, Django, Django REST Framework, FastAPI, Amazon EC2, Amazon S3, Amazon Route 53, Amazon CloudFront, Amazon EC2, Elasticsearch, NGINX, Docker, Kubernetes, RabbitMQ, Memcached, Redis, Firebase Cloud Messaging, Jest, Truffle, Ganache, Polygon, Solana
Database and storage platforms: PostgreSQL, IPFS, Filecoin

از سوی دیگر برای توسعه بهینه چنین سیستمی به API‌های متفاوتی برای دریافت کامنت‌ها، ریتینگ، اتصال به والت‌های ارز دیجیتال، سیستم‌های تحلیل داده و همین‌طور در صورت نیاز سیستم‌های پرداخت به جز ارز دیجیتال نیاز است

زیرساخت معماری یک پلتفرم چند سویه که از طرفی با پیچیدگی‌های شبکه‌ بلاکچین سر و کار دارد و از سوی دیگر محلی برای خرید و فروش و تعاملات مالی است باید به نحوی طراحی و پیاده‌سازی شود که میزان خطاهای احتمالی در سامانه را به حداقل برساند. فرض کنید در حین تکمیل خرید یک NFT به دلیل یک خطای سرور پلتفرم از دسترس خارج شود و ارز دیجیتال از والت فرد خارج ولی سرنوشت آن معلوم نباشد، چنین نقصی در این سامانه می‌تواند نابود کننده باشد. به همین دلیل برای توسعه چنین پلتفرمی پیشنهاد ما استفاده از معماری میکروسرویس است.

در این معماری، هر یک از زیربخش‌ها به عنوان یک میکروسرویس مجزا فعالیت می‌کنند، میکروسرویس‌ها از یکدیگر مستقل هستند ولی ارتباط‌های لازم را در لایه‌های مختلف با هم حفظ می‌کنند. پیاده‌سازی زیرساخت با میکروسرویس از یک جهت نقش خطاها و باگ‌های احتمالی در مختل کردن فعالیت سیستم را از بین می‌برد و از سوی دیگر شرایط بهتری برای گسترش پذیری سیستم و Scale کردن آن در آینده ایجاد می‌کند.

چه فیچر‌هایی در یک پلتفرم مارکت پلیس خرید و فروش NFT وجود دارند؟

در پست قبلی به چند کارکرد مهم از پلتفرم OpenSea اشاره کردیم: معامله، اتصال به والت‌های وب ۳، ساختار وضعیت آثار یا Status، نحوه خریدNFT و صرافی غیر متمرکز درونی سیستم و انتخاب استراتژی‌های قیمت گذاری
در ادامه کمی جزئی تر چند فیچر مهم که برای یک سامانه فروشگاهی و برای یک سامانه فعال در شبکه بلاکچین مهم هستند را نام می‌بریم.

ثبت نام و ورود به سیستم: کاربران برای ورود به سامانه نیاز به کانکت کردن والت خود به سامانه دارند. حال می‌توان فرایند مجزای ثبت نامی در نظر گرفت یا کل ثبت نام را با همین اتصال والت انجام داد. با توجه به این که NFT‌ها روی شبکه Ethereum هستند و بیشتر خرید و فروش‌ها نیز با ارز اتریوم انجام می‌شود، کاربران باید یک اکانت اتریوم نیز داشته باشند.
بهتر است که در هرصورت یک پروفایل اختصاصی که گزارش تراکنشات، امکان سفارشی کردن، دسترسی مستقیم به کیف پول و درگاه تبدیل W-Eth را در اختیار می‌گذارد برای کاربر فراهم کرد

فروم یا شبکه اجتماعی درون برنامه: NFT و بلاک‌چین یک حوزه Community محور است. افراد علاقه‌مند به این حوزه یا اطلاعات زیادی دارند و می‌خواهند با دیگران در موردشان صحبت کنند، یا تازه وارد این دنیا شده‌اند و پر از سوالات بی پاسخ هستند. پس داشتن چنین فیچری درون پلتفرم می‌تواند یک مزیت غیرقابل انکار باشد. علاوه بر فروم‌های سوال و پاسخ، داشتن بخشی برای سوالات پرتکرار تعاملی، بلاگ و راهنماهای تفصیلی می‌تواند مسیر حرکت کاربر در پلتفرم را بهبود ببخشد

نمایش فروشگاه یا Store Front: هر فروشگاه آنلاینی به این بخش نیاز دارد و اتفاقا بخش بسیار مهمی است. Store Front همان جایی‌ است که کاربران اولین تعامل را با پلتفرم دارند و احتمالا زمان زیادی را در بخش‌های مختلف آن صرف می‌کنند. به همین دلیل توجه به طراحی مناسب، حفظ زیبایی در کنار سادگی و دسترس‌پذیری مناسب بخش‌های متفاوت آن اهمیت بسیار زیادی دارد. در این بخش می‌توان گزینه‌ها متفاوتی را به کاربران ارائه داد، مانند امکان مشاهده کلکسیون‌ها، جدیدترین رویداد‌های متاورس، جدید‌ترین آثار هنری اضافه شده، معاملات، قیمت روز اتریوم، آثاری که در کتگوری‌های متفاوت دسته بندی شده‌اند و اگر از امکانات سیستم‌های پیشنهاد دهنده در سیستم استفاده شده است، پیشنهادات خاصی که در این نمای سیستم به کاربر ارائه داده می‌شود می‌تواند منجر به یک خرید و رضایت بیشتر مشتری باشد.

سرچ، کتگوری و فیلتر‌ها: کاربرها یا دقیقا می‌دانند چه می‌خواهند که در این صورت یا أن را سرچ می‌کنند یا با توجه به فیلتر‌هایی که سامانه در اختیارشان می‌گذارد نمایش NFT‌ها را تنظیم می‌کنند؛ یا نمی‌دانند چه می‌خواهند که در این صورت فیلتر‌هایی که NFT ها را بر اساس دسته‌بندی‌های متفاوتی مانند نوع اثر، سبک، قیمت، آیتم حراجی، آیتم مزایده، آیتم خرید سریع، جدیدترین‌ها، ایتم‌های مربوط به بازی‌های ویدیویی و غیره ‌می توانند راحت‌تر به مورد مد نظر خود برسد. انتخاب این که چه فیلتر‌هایی در دسترس کاربر باشد خود نیاز به شناخت از بازار هدف دارد. از سوی دیگر برخی از این فیتلر‌ها مانند نمایش جدید‌ترین آثار یا آثار مختص حراجی سیستمی هستند که خود سامانه بر اساس تگ‌های موجود می‌تواند آثار را تفکیک کند. ولی فیلتر‌هایی که به صفات آثار مربوط می‌شوند توسط هنرمند یا فروشنده تعیین می‌شوند، به همین دلیل توجه به نیازهای هنرمندان نیز در این شرایط مهم است. در نهایت هیچ فردی بهتر از خود هنرمند اثرش را نمی‌شناسد و باید ابزاری مناسب برای توصیف آثار در اختیار هنرمندان قرار بگیرد.

قرارداد‌ هوشمند یا Smart Contract

تمامی فیچر‌های مارکت‌پلیس فروش NFT یک هدف نهایی دارند، خرید و فروش NFT.
این عملکرد نیاز به توسعه قرارداد‌ هوشمند یا Smart Contract دارد. این قرارداد‌ها در قالب پیش‌نویس‌هایی اتومات و پویا طراحی می‌شوند که به صورت برنامه‌هایی خود-اجرا Self-Executing Programs اجرا می‌شوند.

ولی به این دلیل که این قرارداد‌ها در شبکه توزیع‌یافته بلاک‌چین قرار می‌گیرند باید به صورت کامل اجرا شوند و هیچ شخصی نمی‌تواند نتیجه‌ای به جز نتیجه کد شده در smart Contract را به صورت Force تحمیل کند. به همین دلیل این قرارداد‌ها به نوعی Fool-Proof یا غیرقابل نقض شناخته می‌شوند. توسعه قرارداد‌های هوشمند بعد از آنالیز جنبه‌های متفاوت و کاربری‌های متعدد مارکت‌پلیس انجام می‌شود.

مینت کردن یا NFT Minting

مینت کردن، یا ضرب کردن به معنای ثبت یک اثر هنری به عنوان NFT بر روی شبکه بلاک‌چین است. مانند ضرب کردن یک سکه که بعد از ضرب وارد چرخه پولی می‌شود. برخی از مارکت‌پلیس‌های فروش NFT، به هنرمندان امکان مینت کردن آثارشان درخود پلتفرم را می‌دهند که طبیعتا مزیت‌های بسیاری دارد. OpenSea نیز امکان مینت کردن به واسطه انتقال اتریوم به عنوان GasFee را به کاربران می‌دهند. در صورتی که در مورد اضافه کردن این فیچر به پلتفرم تردید دارد بهتر است به بیزینس مدل خود و نوع کاربرانی که قصد جذب آن ها به پلتفرم دارید مراجعه کنید.

خود فرایند مینت کردن به دو دسته متفاوت تقسیم بندی می‌شود: Single-mode که برای ERC721 توسعه داده می‌شود و Multi-Mode که برای ERC1155 یا توکن‌های نیمه مثلی توسعه داده می‌شود. به این دلیل که توسعه قراردادهای هوشمند به نوع مدل مینت کردن وابسته است پیش از شروع فرایند توسعه باید در مورد این مسئله نیز تصمیم گیری کنید.

Listing و کالکشن بندی

کالکشن‌ها و آثار NFT در کتگوری‌های متفاوتی مبادله می شوند. از هنر و موسیقی گرفته تا آثار ورزشی، عکس، اقلام متاورس و ابزارهای لازم برای بازی‌های ویدیویی. یک مارکت پلیس موفق NFT مانند هر مارکت پلیس‌ یا فروشگاه آنلاین دیگری باید این دسته بندی را در قالبی مشخص به کاربر نمایش دهد و همچنین در فرایند لیست کردن و کالکشن بندی آثار هنرمند باید این امکان را داشته باشد که پورتفولیوی متفاوت و سفارشی شده بر اساس دیدگاه‌های شخصی خود ایجاد کند. نقطه مزیت پلتفرمی دیگر در بازار NFT می‌تواند همین باشد.

کانکت شدن به والت

طبیعتا در تمامی پلتفرم‌هایی که بر بستر بلاکچین کار می‌کنند کانکت شدن به والت اهمیت بسیار بالایی دارد. در OpenSea فرایند ثبت‌نام با ورود آدرس والت انجام می‌شود و تمامی تراکنش‌ها به دلیل اتصال اولیه حساب کاربری به والت به سادگی و با یک کلیک ساده انجام می‌شوند. مهم است که بر اساس محدودیت‌ها، نوع کاربران، کشوری که قصد فعالیت در آن دارید و همچنین نوع امکاناتی که به کاربر ارائه می‌دهید، والت یا والت‌هایی که قصد کار با آن‌ها دارید را مشخص کنید. سپس زیرساختی مناسب با استفاده از API برای اتصال حساب کاربری کاربران به والت‌های وب ۳ پیاده سازی می‌شود.

توسعه یک فروشگاه آنلاین NFT یا مارکت پلیس NFT

آینده مارکت پلیس خرید و فروش NFT بدون شک آینده‌ای روشن همراه با چشم‌انداز‌هایی موفق است. حتی اگر متاورس و نیازمندی های آن را در نظر نگیریم، نقش آفرینی NFT‌ها در حفظ اصالت آثار هنری و ارزش افزوده‌ آن‌ها به ثبت، طبقه بندی و انتقال هوشمند مالکیت باعث شده تا NFT فراتر از یک تصویر بانمک گربه یا میمونی عصبانی در نظر گرفته شود.

زمانی که چنین المان مهمی در دنیای تکنولوژی وجود دارد، بازار همچنان گنجایش پذیرش کسب و کار‌هایی که مبنای فعالیت خود را بر این المان می‌گذارند، دارد.

موفقیت پلتفرم‌هایی مانند Opensea و Rarible نیز مهر تاییدی بر این ادعا هستند که فعالیت اصولی در کنار ارزش افزوده متمایز می‌تواند متجر به پیدا کردن جایگاهی موفق در این بازار باشد.

نکته قابل توجه این جاست که هیچ پلتفرمی کامل نیست، نگاه به محدودیت‌های حتی کوچک بسیاری از این پلتفرم‌ها و یا توسعه‌ای پلتفرمی که از بهترین ویژگی‌های پلتفرم‌های فعلی برای ارائه خدماتی متفاوت استفاده می کند، بی‌شک می تواند منجر به انقلابی دیگر در بازار بلاکچین باشد.